Czy potrafisz odmawiać?

Odmawiaj bez poczucia winy

Odmawiaj zgodnie ze swoimi przekonaniami

Asertywność to w psychologii termin oznaczający posiadanie i wyrażanie własnego zdania oraz bezpośrednie wyrażanie uczuć i postaw w granicach nie naruszających praw i psychicznego terytorium innych osób oraz własnych, bez zachowań agresywnych, a także obrona własnych praw w sytuacjach społecznych. Jest to umiejętność nabyta. Mówiąc językiem laika, asertywność to po prostu takie odmawianie, do którego każdy ma prawo, szanując prawa innych. Jak zatem nauczyć się odmawiania, nie tylko, kiedy adorator zaprosi nas na randkę w ciemno, a my nie mamy ochoty na zapoznanie i stosować je tak, aby nie wikłać się w sytuacje, w których czujemy dyskomfort i jednocześnie, aby nie urazić innych. Pozwól, że damy Ci kilka prostych recept.

• Pamiętaj, że zawsze masz prawo odmówić! Nie przepraszaj, nie zaczynaj swojej wypowiedzi od słów: „bardzo mi przykro, ale…”.
• Nie przymilaj się! Nie rób czegoś tylko dlatego, że chcesz wydać się miłym. Nie rób tego, jeśli nie masz na to ochoty.
• Wstrzymaj odmowę! Jeśli czujesz, że nie jesteś w stanie odmówić, poproś o czas do namysłu. To da Ci szanse na przygotowanie się do rozmowy poprzez zebranie argumentów i ochłoniecie z pierwszych emocji.
• Przewiduj! Spróbuj zasygnalizować brak Twojej zgody na to, czego nie chcesz, zanim padnie propozycja. Jest to trudna umiejętność i wymaga wprawy, ale zawsze działa!
• Nie obwiniaj! Pamiętaj, nie wiń ani siebie, ani osoby, której odmawiasz. Fakt odmowy, nie świadczy o negatywnej ocenie innej osoby, ani tym bardziej nie stawia Ciebie w złym świetle. Jeśli nie wiesz czemu, patrz punkt pierwszy!
• Nie kłam! Prawda się zawsze obroni.
• Nie atakuj! Jeśli ktoś chce od Ciebie kolejnej, nieoddanej pożyczki nie mów: „nie dam, bo jesteś niesłowny, nieodpowiedzialny”, ale raczej:” nie pożyczę, bo już kilka razy mi nie oddałeś i nie mam pewności, czy tym razem mi oddasz”.
• Broń się! Jeśli czujesz, że ktoś przekracza Twoje granice, ingeruje w sferę Twojej nienaruszalnej prywatności, manipuluje Tobą. Nigdy, pod żadnym pozorem nie pozwól, by ktoś ranił Twoje uczucia, traktował w sposób naruszający Twoją godność. Powiedz wtedy: ”nie podoba mi się sposób, w jaki mnie traktujesz!”.
• Pytaj! Zawsze zapytaj, jeśli czegoś nie rozumiesz. Intencje innych nie zawsze muszą być dla nas jasne i czytelne.
• Ćwicz! Pamiętaj, że praktyka czyni mistrza, więc już dziś zacznij ćwiczyć odmawianie!

Klasyk badań nad asertywnością – Herbert Fensterheim stwierdzał: “Jeżeli masz wątpliwości, czy dane zachowanie jest asertywne, sprawdź, czy choćby odrobinę zwiększa ono Twój szacunek do samego siebie. Jeżeli tak, jest to zachowanie asertywne. Jeżeli nie – nie jest ono asertywne”.