Czym jest przemoc w związku?

Czym jest przemoc w związku? Jest to niewątpliwie jeden z największych problemów dzisiejszych czasów. Agresja uderza w wielu miejscach, gdzie nie powinno jej być, a jednymi z najczęściej powtarzanych słów, które słyszą psychologowie, są: "Mój partner mnie nie szanuje". Agresja wśród mężczyzn występuje na wielką skalę, o czym możemy dowiedzieć się z mediów niemal każdego dnia. Portal dla Singli MyDwoje.pl wyjaśnia, jakie są przyczyny agresji, jak żyć z agresywnym partnerem i w jaki sposób mu pomóc?

Przemoc psychiczna w związku

Na początek warto zadać sobie pytanie – czy wiesz, czym jest związek toksyczny i agresja? Czy agresję kojarzysz tylko i wyłącznie z dłonią zaciśniętą w pięść, czy może wiesz o niej nieco więcej? Wbrew pozorom, wiele kobiet nie zdaje sobie sprawy z faktu, że ich partner jest agresywny, tłumacząc jego zachowania „podenerwowaniem” albo stresującą pracą. Warto zatem wyjaśnić, jak może wyglądać to negatywne uczucie w przełożeniu na zachowanie.

Nie każdy zdaje sobie sprawę z faktu, że długotrwałe stosowanie agresji werbalnej ma swoją nazwę, a jest nią przemoc psychiczna czy znęcanie się psychiczne. Do tego typu przemocy może dochodzić, gdy tworzysz np. związek z Narcyzem.

Agresji werbalnej doświadczyła 25-letnia Lena.

- O tym, że mój mąż stosuje wobec mnie przemoc psychiczną, dowiedziałam się właściwie od mojej koleżanki. Wcześniej oczywiście zauważałam, że jest nerwowy, że potrafi zdenerwować się nieco bardziej, niż inni, ale myślałam, że to normalne, że on po prostu taki jest. Jednak pewnego dnia była u nas Kamila, kiedy mój mąż wrócił zdenerwowany z pracy. Zaczął krzyczeć, rzucił talerzem, więc żeby go uspokoić, szybko zaczęłam sprzątać i przygotowywać stół do obiadu. W późniejszej rozmowie Kamila zapytała, dlaczego nie spytam, co się dzieje, toleruję jego agresywne zachowanie – prawda była taka, że nie miałam odwagi tego zrobić. I to była przemoc, która właściwie znana mi była od zawsze, spotykam takie związki  – podkreśla Lena.

Agresja fizyczna w związku

Agresja niewerbalna wydaje się być bardzo łatwa do zidentyfikowania – uderzył, jest agresywny. Jednak przypadek 31-letniej Grażyny pokazuje, że nie zawsze jest tak w istocie.

- Mój mąż zawsze był „nerwowy”, nigdy jednak nie mogłabym stwierdzić, że mnie bił. Gdy na terapii małżeńskiej, na którą w końcu go zaciągnęłam, terapeutka spytała o przemoc fizyczną, z pewnością siebie odpowiedziałam: „Nic takiego nie ma”. Dopiero na kolejnych godzinach terapii powiedziałam coś w stylu: „wtedy, kiedy miałam siniaki od twojego uścisku”. Bo mój mąż „lubił” w przypływie złości odwrócić mnie gwałtownie, trzymając za przedramię – czasem miałam od tego ślady. Dopiero terapeutka uświadomiła mi, że tak być nie powinno i świadczy to o agresji fizycznej – wyjaśnia Grażyna.

Przyczyny agresji partnera

Jak do tej pory, badaczom z zakresu psychologii nie udało się ustalić wspólnego, jednoznacznego powodu występowania agresywnego zachowania. Niektórzy specjaliści kierują się ku przekonaniom, że za przyczyną agresji stoi wrodzony popęd, a dopiero oznaki dojrzałości partnera mogą ten popęd hamować (lub nie). To twierdzenia bardzo bliskie psychoanalizie oraz psychologii ewolucyjnej.

Inni psychologowie występowanie zachowań agresywnych przypisują frustracji, czyli uczuciom powstającym na skutek różnorodnych, negatywnych bodźców z zewnątrz. Przedstawiając to na konkretnym przykładzie – mężczyzna, który w pracy usłyszał kilka negatywnych słów na temat swojego projektu czy postępowania, odczuwa lęk przed zwolnieniem i pogorszeniem sytuacji materialnej. W efekcie „wyrzuci z siebie” ten lęk w postaci agresywnego zachowania w stosunku do żony.

Dlaczego kobiety nie odchodzą?

Czy zastanawiałaś/eś się kiedyś czym jest toksyczna miłość. Czy kochasz toksycznie? Co jakiś czas, gdy słyszymy o kobietach, które przez kilka czy kilkanaście lat tkwiły w związkach z agresywnymi albo nawet bardzo agresywnymi mężczyznami, wiele osób zadaje sobie pytanie: „Dlaczego? Dlaczego po prostu nie odeszła?” Czasem próbujemy odpowiedzieć na to pytanie sami, twierdząc, że może chodzi o zbyt wielką miłość i nadzieje na poprawę. Niekoniecznie.

W psychologii istnieje teoria wyuczonej bezradności, która polega na pewnym uzależnieniu od sprawcy przemocy. Ofiara, którą zwykle jest kobieta, na początku zazwyczaj się buntuje – wyprowadza się, grozi, kłóci, jednak z czasem daje za wygraną i stara w jak najmniejszym stopniu nie doprowadzać do wybuchów agresji u partnera. Podstawą tej teorii jest autentyczna wiara kobiety w to, że nie jest w stanie zrobić nic, aby faktycznie uwolnić się od agresora i zmienić swoją sytuację.

W wielu przypadkach niezwykle ważna jest także bezradność pojmowana w bardziej „praktycznym” znaczeniu. Wystarczy wziąć pod uwagę przypadek Julii, 37-letniej mieszkanki Gdańska.

- Łatwo powiedzieć: „odejdź”, słyszałam to wiele razy – podkreśla Julia. – Kiedy mój mąż zaczynał robić się coraz bardziej agresywny, mieliśmy dwójkę małych dzieci. Ja nigdy nie pracowałam, edukację skończyłam na liceum. Moi rodzice już nie żyli, nie miałam odłożonych pieniędzy. Miałam zabrać rocznego chłopca i trzyletnią dziewczynkę pod most? Czara goryczy przelała się, kiedy mąż bardzo mocno uderzył Kacperka. Wtedy po prostu spakowałam dzieci i pojechałam do Domu Samotnej Matki. Do domu wróciłam znacznie później, gdy już sytuacja z mężem była jasna i wyprowadził się.

Jak żyć z agresywnym partnerem?

Przede wszystkim musisz uwierzyć w to, że agresja nie powinna mieć miejsca w waszym domu. Wulgarne wyzwiska, bicie czy wszelkie inne jej objawy nie mogą być usprawiedliwiane żadnymi przykrymi okolicznościami. Musisz uświadomić sobie, że w innych domach również zdarza się utrata pracy, źle przygotowane posiłki, problemy z dziećmi, ale nikt z tego powodu nie bije i nie upokarza drugiej osoby. Powiedzenie sobie stanowczego „Nie chcę tak żyć” (bo sytuacja nie zmieni się sama) to pierwszy krok ku zmianie.

Idealnym rozwiązaniem byłoby zachęcenie, by agresywny partner wziął udział w terapii – sprawdza się to zwłaszcza w przypadku panów, którzy nagle tracą nad sobą kontrolę i sami mają świadomość swojego problemu. Na takiej terapii można poznać przyczyny swojej agresji, nauczyć się przede wszystkim wzorów innego postępowania oraz – co bardzo ważne – zapoznać się z formami zastępowania agresywnych zachowań.

Zdecydowana większość mężczyzn jest nastawiona negatywnie wobec wszelkich form pomocy, takich jak terapia. Nie oznacza to jednak, że sprawa jest „zamknięta”. Jeśli zdecydujesz się zostać – miej świadomość, że nic się nie zmieni (ewentualnie zmieni się na gorzej). Jeśli zechcesz odejść, twórz plan – zbieraj dowody, chodź na obdukcje – jeśli dochodzi do przemocy fizycznej, dowiedz się, co możesz zrobić i jakie masz prawa. Zastanów się, czy jest ktoś, kto może ci pomóc, oferując chwilowe zamieszkanie, zapoznaj się z możliwością otrzymania pomocy w Domu Samotnej Matki. Z czasem wszystkie te informacje będą ci niezwykle przydatne, a ty zyskasz w końcu upragniony spokój. Ten proces trwa bardzo długo i jest niezwykle trudny dla wszystkich – jeśli jednak nie zrobisz nic, za parę lat będziesz cały czas w tej samej sytuacji.